KONTRY WISTOWE

TECHNIKA

MAREK WÓJCICKI

Kontry można klasyfikować z wielu punktów widzenia. Najbardziej intuicyjny jest podział pod kątem stopnia karności (karna, propozycyjna, do wyboru itd.), ale bardzo istotny jest także podział pod kątem niesionej informacji (karcąca, negatywna, wistowa, całkiem sztuczna – fit, inwit).

W tym artykule spróbuję się zająć systematycznie kontrami o dość specyficznym znaczeniu – wskazującymi czy żądającymi określonego wistu. Formalnie jest to chyba coś pośredniego między kontrą informacyjną a karną.

KONTRA NA ODZYWKĘ SZTUCZNĄ

Jeden z podstawowych aksjomatów licytacji mówi:

Kontra na odzywkę sztuczną wskazuje kolor kontrowany

Należałoby tutaj wyraźnie rozdzielić dwie sytuacje:

1. Gdy kontrujemy odzywkę na niskiej wysokości, dwóch lub trzech, najbardziej typowa tego typu sytuacja to kontra na odzywkę typu Stayman czy transfer:

W	N	E	S
1BA	pas	2 / /	?

W	N	E	S
		pas	pas
2BA(silne)	pas	3	?

Tu czasem może grozić zagranie z rekontrą, więc minimum na kontrę to dobry kolor 5+.

Ku przestrodze mogę tu przypomnieć rozdanie z 1995 z turnieju Macallan Invitational.
Po licytacji jak w drugim z powyższych przykładów, Jeff Meckstroth, zajmujący pozycję S z kartą:
 K432   9   DW865   W72
zdecydował się kontrować transfer. Zia, siedzący na W, miał co prawda nieco naciągnięte 2BA, ale akurat kara niezgorsze:
 W65   AK5   A10972   AK.
Zrekontrował więc te 3  ochoczo, a że i stół do gry w kara był niezły:
 109   W10874   K43   D65
to zapisał swoje z dwoma nadróbkami.

2. Kontra na wysoką odzywkę typu cue bid bądź odpowiedź na pytanie strefy szlemowej. zwłaszcza po uprzednim uzgodnieniu innego koloru – tu trudno sobie wyobrazić granie z rekontrą, np. (w akcji Wspólny Język):

W	N	E	S
1	pas	1	pas
2BA	pas	3	pas
4	?

4  = cue bid uzgadniający kiery.

Tu na pewno nie grozi granie kontraktu 4  z rekontrą, a wskazanie wistu, np. z  AD, może być kluczowe; pozostaje pytanie, czy kontrować w takiej pozycji już np. z pustym królem, zwłaszcza trzecim, a nawet drugim – może to przepłoszyć przeciwników, a może też czasem ułatwić rozgrywkę.

Podobnie z kontrowaniem odpowiedzi na Blackwooda czy inne pytania:

W	N	E	S
1	pas	1	pas
3	pas	4BA	pas
5	?

Osobiście jestem za kontrowaniem cue bidów/odpowiedzi na pytania itp, zawsze kiedy chcielibyśmy wistu w kolor, który możemy skontrować, szczególnie jeżeli widać z naszej karty, że wistem w inny wchodzący w rachubę kolor/kolory partner może „się nawinąć”. Często potem, przy wyborze pierwszego wistu, brak kontry jest zawsze jakąś przesłanką.

Przykładowo:

W	N	E	S
1	pas	1	pas
2	pas	4BA	pas
5	pas	5BA	pas
6	pas	6	pas…

W co wistujemy, nie mając oczywistego z własnej ręki wyjścia?
A to jest sytuacja, z którą mamy do czynienia najczęściej.

Brak kontry partnera na kara i kiery sugeruje wyjście w trefle…

CZY ZAWSZE KONTRA NA ODZYWKĘ SZTUCZNĄ WSKAZUJE KOLOR KONTROWANY?

Jest kilka sytuacji, gdzie wyjątki od tej metazasady są racjonalne:

1. Kontra na odzywkę typu „pasuj albo popraw”

W	N	E	S
2	pas	2	?

2  – mini-multi, 2  – do koloru partnera.

W	N	E	S
2	pas	3	?

2  – piki i młodszy, 3  – do koloru partnera.

Tu z kolei mamy do czynienia z inną metazasadą:

Jeżeli w licytacji pierwszą odzywką gracza jest kontra, nie poprzedzona odzywką partnera różną od pasa, to jest to kontra wywoławcza.

Stosując tę zasadę, w sekwencji pierwszej, z kartami typu
 KDxx   x   Axxx   KDxx
 Axxx   x   AWxxx   KDx
 KDx   xx   Axxx   KDxx
kontrujemy, oczywiście wywoławczo (kontra może być też objaśniająca, z silnymi rękami 17+PC).

Natomiast z rękami typu
 Ax   KD109x   Kxx   xx – pasujemy, ewentualnie wznawiamy 3  gdy wróci do nas 2 ,

a z rękami typu
 xx   KDxx   Axx   ADxx
 x   Kxxx   KDxx   ADxx
pasujemy i wznawiamy (kontrą, oczywiście „wywoławczą do pików”), gdy wróci do nas 2 .

Na marginesie, co zalicytowalibyścię Państwo w sekwencji I z kartą typu:
 xx   AKWxxx   ADx   xx
 x   AKDxxxx   Axxx   x ?

Mam nadzieję, że naturalnie, 3  oraz 4 . Przepasowanie może zmusić do trafiania za chwilę o szczebel albo dwa wyżej.

Analogicznie, w sekwencji II kontra jest wywoławcza do trefli (no i oczywiście pików), na przykład z kartą:
 xx   KDxx   AKxxx   xx
 Ax   Axxx   Axxx   Axx
kontrujemy, a z czymś w rodzaju
 xxx   KDxx   x   ADWxx
pasujemy z intencją wznowienia kontrą, gdy wróci do nas 3 .

2. Kontra na odzywkę sztuczną uzgadniającą kolor, np. Bergen

W chwili obecnej wiele par stosuje podniesienia Bergena – odpowiedzi po otwarciu 1 w starszy 3  i 3  wskazujące odpowiednio „mixed raise” – 6-9 PC z fitem 4-5-kartowym oraz inwit punktowy – 10-11 PC z fitem 3-kartowym.

W	N	E	S
1 /	pas	3	?

W	N	E	S
1 /	pas	3	?

Standardowo, bez mnożenia ustaleń, można grać, ze kontra na taka odzywkę wskazuje wist, jednak praktyka wykazała, że lepiej jest ustalić, że kontra jest wywoławcza do koloru otwarcia. Można ją stosować o tyle śmielej, że nie grozi granie 3  bądź 3  z kontrą, trudno sobie wyobrazić przeciwników o nerwach ze stali, którzy mają ustalenia, pozwalające na to po wcześniejszym ujawnieniu grubego sfitowania koloru starszego.

Czyli kontra na 3  to (po otwarciu 1 ) nie karta typu
 xxx   xx   xxx   ADWxx
a coś w rodzaju
 x   KDxx   Axxx   W10xx – to oczywiście blisko minimum siły, może też być
 xx   ADxx   KDxx   Axx.

Natychmiastowa akcja jest bezpieczniejsza niże czekanie i ewentualna wznówka po 3 w ich kolor uzgodniony.

Można też rozdzielić znaczenia – w sytuacji, gdy przewaga siły jest z definicji po stronie przeciwnika (np. inwit punktowy 10-11, inwit+ punktowy) – gramy kontrą wistową, a gdy siła odpowiadającego nie daje takiej gwarancji (dolny limit do 9 PC) – wywoławczą.

3. Po słabym otwarciu 1BA

Standardowo, po otwarciu przeciwnika 1BA i zalicytowaniu przez drugiego z nich odzywki sztucznej typu Stayman bądź transfer:

W	N	E	S
1BA	pas	2	ktr.

W	N	E	S
1BA	pas	2 /	ktr.

kontra jest wskazaniem wistu. Jednak pary grające słabym otwarciem 1BA, mające trochę doświadczenia, w przypadku posiadania po otwarciu partnera ręki bezwartościowej, z którą grozi dotkliwa wpadka z kontrą, nie pasują, tylko podejmują natychmiastową akcję, licząc, że skarcenie w sekwencji rozpoczętej od Staymana bądź transferu

W	N	E	S
1BA	pas	2	pas
2	?	pas	?

będzie trudniejsze niż po pasywnym starcie:

gdzie obrońcy mają już bilans i nie jest trudno ocenić szanse skontrowania na kolor.

W związku z tym, lepszym rozwiązaniem jest przyjęcie, że kontra na 2  Staymana wskazuje siłę, z grubsza od 13,14 PC, a nie kolor treflowy. Statystycznie po słabym BA częściej dostaniemy taką kartę, niż trefle takiej jakości, że chcemy wskazać w nie wist. W ten sposób można też rozróżnić kontrę siłową:

W	N	E	S
1BA	pas	2	ktr.

od „wznówki” układowej:

W	N	E	S
1BA	pas	2	pas
2	pas	pas	ktr.

W sekwencji pierwszej kontra wskazuje silną kartę, a w drugiej może być słabsza, z krótkością kier.

Podobnie po otwarciu słabym 1BA i transferze wygodniej jest grać, że kontra jest wywoławcza do koloru wskazanego, bądź objaśniająca, przykładowo:

W	N	E	S
1BA	pas	2	ktr.

2  – transfer, 5+ .

Przy stosowaniu takiego ustalenia, kontra na 2  jest wywoławcza do pików w przyzwoitej sile, bądź silna, modelowe ręce to:
 xx   K10xx   ADx   KDxx
 x   DWxx   ADxxx   Kxx
 ADx   Kx   AKxxx   Kxx

4. Kontra na Splintera

Pochopna kontra na odzywkę typu Splinter często ułatwia dalszą licytację, otwierając dodatkowe opcje:

W	N	E	S
1	pas	4	ktr.
?

4  – duży fit kierowy, krótkość trefl, siła dająca szanse na szlemika.

Bez kontry otwierający może dać negat, cue bid bądź zalicytować Blackwooda. Kontra daje do dyspozycji jeszcze pasa i rekontrę. Możliwe są tu różne uzgodnienia w parze, np. pas jest wyczekujący, a rekontra oznacza asa. Kiedyś grywało się, że rekontra oznaczała pełne wyłączenie. Największą ceną za kontrę może być umożliwienie łatwego wskazania renonsu w ręce odpowiadającego:

W	N	E	S
1	pas	4	ktr.
pas	pas	rktr.

Rekontra oznacza renons, który bez kontry mógłby być sprzedany dopiero kolejnym cue bidem o szczebel wyżej, o ile byłoby to możliwe.

Z tego względu kontra na Splintera w znaczeniu „wistuj w ten kolor” nie ma większego sensu. W powszechnym użytku są dwa ustalenia, do tyczące jej znaczenia.

Pierwsze – „wistuj w określony z pozostałych” (z wyłączeniem koloru uzgodnionego i krótkości) kolorów; przez dłuższy czas uważano, że optymalnym znaczeniem kontry jest żądanie wistu w wyższy z nich, ostatnio pewne rozważania wskazują, że lepiej jest grać, że oznacza to niższy, bo w ewentualnej serii cue bidów jest większa szansa, że wyższy będzie można jeszcze skontrować.

Drugie – „propozycja obrony” – długi longer w kolorze Splintera.

Ze względu na to, że obrona nie w każdych założeniach ma sens, racjonalne wydaje się przyjęcie, że w założeniach korzystnych kontra jest propozycją obrony, a w pozostałych trzech wskazaniem wistu, powiedzmy w wyższy z pozostałych kolorów, przykładowo, po licytacji:

W	N	E	S
1	pas	4	ktr.

z kartą
 32   KW102   654   DW102
kontrujemy, prosząc o wist w kiera, a z kartą
 32   654   KW102   DW102
pasujemy, sugerując wist w karo. Tylko sugerując, gdyż z kartą
 32   6543   6543   DW10
także musimy spasować.

Te sytuacje to w zasadzie sprawa stylu gry i uzgodnień. Pora teraz przejść do zasadniczej części artykułu.

KONTRA NA DOBROWOLNIE ZALICYTOWANĄ KOŃCÓWKĘ BĄDŹ SZLEMIKA (Kontra Lightnera)

Opłacalność kontrowania wyłącznie w celu zwiększenia zapisu za wpadkę jest problematyczna, zwłaszcza w grze na wysokim poziomie. Taka kontra, zdradzająca zły podział atu, położenie kluczowych kart, niejednokrotnie ułatwia rozgrywkę, naprowadzając na sposób wygrania będący wbrew statystyce, trudno do znalezienia bez kontry.

Koncepcja kontry Lightnera, kontry wistowej, została opracowana około 1928 roku przez Theodore’a Lightnera (1893-1981), jednego z najlepszych graczy początkowej epoki „contractu”, zwycięzcy Bermuda Bowl 1953, partnera biznesowego Ely Culbertsona, członka zespołu redakcyjnego The Bridge World oraz gracza z teamu Culbertsona z lat trzydziestych.

Był on jednym z partnerów Culbertsona i krążą słuchy, że kontra Lightnera nie znalazła się w oficjalnym systemie Culbertsona po takim oto rozdaniu z roku 1929 czy 1928:

	96
	KW962
	KD10
	AW4
A875	WNES	DW1042
74		3
87543		–
65		D1098732
	K3
	AD1085
	AW962
	K

Lightner grał tutaj w parze z samym Culbertsonem:

W Culbertson	N	E Lightner	S
			1
pas	2	pas	2
pas	4	pas	6
pas…

Culbertson nie grywał kontrą Lightnera. Wyszedł asem pik. E dołożył dwójkę (zrzutka naturalna, zniechęcająca), ale W kontynuował pika i szlemik został wygrany.

Wyobrażam sobie, że Lightner po rozdaniu powiedział coś takiego:

– Popatrz, drogi Ely… Gdybyśmy grali tą moją nową konwencją, wiedziałbyś, że coś przebijam. Chyba taki ekspert, jak Ty, domyśliłby się, że kara. Wyszedłbyś ósemką karo, ja po przebitce odwróciłbym w damę pik i zapisalibyśmy prostego górala…

Ely, którego ego było podobno większe niż sława, po takim tekście nie mógł na pewno wprowadzić tej konwencji do swojego oficjalnego systemu.

Jednak już niewiele później w teamie Culbertsona kontra Lightnera zyskała prawo obywatelstwa i była stosowana przez wszystkich graczy.

Mecz Anglia – team Culbertsona 1930:

	A65
	D65
	D3
	AW1086
84	WNES	102
872		AKW1094
W106		98752
97532		–
	KDW973
	3
	AK4
	KD4

Po licytacji:

W	N	E Lightner	S
	1	1	2
pas	3	pas	4BA
pas	5	pas	6
pas	pas	ktr.	pas…

Kontra Lightnera (bez cudzysłowu!) zabraniała wistu w jego kolor (kiery) i prosiła o atak w pierwszy kolor dziadka – trefle. W był posłuszny i bez jednej.

Oryginalny koncept Lightnera (1929) został zdefiniowany tak:

Kontra na szlemika, dana przez gracza nie będącego na wiście, żąda wistu, który byłby w świetle licytacji niemożliwy. Wyklucza wist w atu bądź w kolor licytowany przez obrońców. Oznacza, że kontrujący przebija jakiś kolor, zwykle licytowany przez przeciwników, bądź ma do wzięcia dwie lewy w ich kolorze.

Lightner był zwolennikiem takiej, dość luźnej definicji kontry, natomiast wielu rygorystów uważało, że kontra żąda wyjścia w pierwszy kolor zgłoszony przez dziadka.

Później podejście do kontry Lightnera ewoluowało. Oto fragment z książki jednego z najlepszych graczy amerykańskich, Bobby’ego Goldmana („Doubles”, książka z roku 1981):

Kontra na szlema lub szlemika, dawana przez gracza nie będącego na wiście, zawsze żąda nietypowego ataku. Najpowszechniej przyjęta praktyka to wist w (preferowana kolejność):
– pierwszy kolor (poza atutowym) licytowany przez dziadka;
– jeżeli dziadek nie zgłosił swojego koloru, w pierwszy boczny kolor licytowany przez rozgrywającego;
– jeżeli przeciwnicy nie zgłosili żadnego koloru, poza atutowym, a kontrujący licytował kolor, kontra żąda ataku w jeden z nielicytowanych kolorów;
– w kolor, który kontrujący może przebijać.

W tej chwili najpopularniejszy pogląd jest taki, że kontra na wielkiego szlema w kolor sygnalizuje przebitkę, a na szlemika żąda nietypowego ataku, którego wybór powinien być z grubsza oparty na zasadach opisanych przez Goldmana.

Pewne wątpliwości można mieć, gdy pierwszy kolor licytowany przez dziadka jest sztuczny. Oto przykład, opisany przez Zbigniewa Szuriga, pochodzący z turnieju w Juan Les Pins 1977.

Po licytacji:

W	N	E	S
1	pas	1BA	pas
3BA	pas	4	pas
4	pas	6BA	pas
pas	KTR.	pas…

1  = 17+PC
1BA = 4 kontrole

W co należy wyjść z karty:
 W943   W94   85   W854 ?

Szurig: Odpowiedź wydaje się prosta – w pierwszy kolor dziadka, tj. w trefle. Niestety, będący na wiście Zaremba chciał się dowiedzieć czegoś bliższego o licytacji przeciwników. I dowiedział się! W myśl wyjaśnień 4  było teksasem lub cue bidem, a 4  naturalne. Wyszedł więc w kiery, chociaż kontra Lightnera nakazuje wyjść w pierwszy kolor licytowany przez dziadka bez względu na to, czy była to odzywka sztuczna, czy naturalna.

Koncepcję kontry Lightnera, proszącej o wist w pierwszy kolor dziadka bądź sygnalizującej przebitkę, rozszerzono na kontrakty w strefie końcówki.

Popatrzmy na dwa przykłady.

Kadra 1985:

	653
	D965
	AK9754
	–
W108	WNES	AKD974
108		KW3
D8		10
AKD863		W75
	2
	A742
	W632
	10942

W	N	E	S
1	1	2	pas
4	ktr.	pas…

Atak nastąpił  10 – Lavinthal na kiery i bez jednej.

KONTRY NA 3BA

Osobny rozdział to kontry wistowe na kontrakt 3BA.

Tutaj obowiązują podobne reguły, kontra żąda przede wszystkim nietypowego wistu, obiecując dobry (zwykle pełny) longer w kolorze, którego partner nie może się z licytacji spodziewać..

Ten przykład pochodzi z kadry 1983.

Po licytacji:

W Stadnicki	N	E A.Kowalski	S
1	1BA	pas	3BA
ktr.	pas…

Kowalski z kartą
 94   K86432   962   D2
wyszedł w karo, zastając u partnera:
 D7532   W5   AKD105   5.

Ten przykład był w miarę klarowny, ale często kontra oznacza „trafiaj w mój kolor” bez specjalnych wykluczeń. Tak jest w sekwencji:

Kiedyś grywano, że taka kontra oznacza „wistuj w piki”, teraz oznacza „trafiaj w mój kolor” i trzeba wychodzić w kolor krótki, najczęściej w krótszy starszy, a na pewno w taki, w którym nie mamy figury.

Podobnie w sekwencji typu:

W	N	E	S
3	pas	3BA	pas
pas	ktr.	pas…

Trudno sobie wyobrazić, aby kontrujący chciał kłaść 3BA przez kiery. Raczej należy oczekiwać, że ma on pełny kolor, którym nie mógł zmieścić się w licytacji, i z kartą typu:
 Wxxx   xx   Dxxxx   xx
należy wyjść w trefle.

Gdy obaj obrońcy zgłaszali swoje kolory, kontra oznacza „wistuj w swój kolor”, a pas jest sugestią „idź w mój”. Przykładowo, po licytacji:

W	N	E	S
	1	2	2
2BA	pas	3BA	?

z kartą
 xxx   Kx   DW10xxx   xx – kontrujemy – „idź w swój”.
Natomiast mając
 xxx   xx   KDWxxx   xx – pasujemy – „idź raczej w mój”.

Najczęściej jednak „nagła” kontra na 3BA, w sytuacji gdy broniący nie zgłaszali żadnego koloru bądź kontrujący licytował swój kolor, oznacza „wistuj w kolor dziadka”:

W	N	E	S
1	pas	1BA	pas
2BA	pas	3BA	pas
pas	ktr.	pas…

Tutaj kontra żąda oczywiście wistu w kiery.

W	N	E	S
		1BA	pas
2	pas	2	pas
2BA	pas	3BA	pas
pas	ktr.	pas…

Po tej licytacji w stole można spodziewać się czterech pików i kontra żąda wistu w ten kolor. Gdyby partner chciał wistu w pierwszy kolor fizycznie zgłoszony przez dziadka – trefle – mógłby skontrować Staymana.

W	N	E	S
1	1	1	pas
1	pas	2BA	pas
3BA	ktr.	pas…

Tutaj kontra prosi o wist w kolor dziadka – w piki, a nie standardowo, w karo. Co z treflami? Partner mając dobre trefle mógł je zgłosić po 1 . Co prawda kiedyś grywano, że kontra potwierdza wist w karo, ale praktyka wykazała, że nie ma to większego sensu.

W tego typu rozdaniach czasem trzeba elastycznie podejść do wyboru karty pierwszego wistu. Zwłaszcza z kartą nie dającą nadziei na dojście do ręki, mając dubla typu 92 czy trzy karty z waletem albo dziesiątką, na przykład Wxx, zwykle najlepiej jest wyjść najwyższą kartą, aby ułatwić wyrobienie koloru partnera, który np. w ostatnim rozdaniu może wyglądać tak:

	A K 10 8
D 7 6 2	WNES	9 2
	W 5 4

I na koniec dwa rozdania testowe:

Pierwsze pochodzi z olimpiady z 1988 roku z meczu Islandia – Australia.

Siedzimy na S z ręką:
 4   D6432   8   1076542
Licytacja rozwija się następująco:

W	N	E	S
2 *	3	4BA	pas
5 *	pas	6	pas
pas	ktr.

2  – Flannery, 5+  i 4 , 11-15 PC;
5  – dwa asy.

Już szykujesz wist w ……., ale to nie koniec – E przenosi na 6BA i po dwóch pasach partner ponownie kontruje.

I w co teraz?

Drugie pochodzi z indywiduela na Grand Prix Warszawy. Twój partner to jedna z legend polskiego brydża, Andrzej Macieszczak.

Obie przed partią. Siedzicie na pozycji E i kartę macie nieszczególną:
 2   109876543   –   9876
Z prawej przeciwnik otwiera 1  (Wspólny Język). Skaczesz w 4 . Z lewej 4 . Partner 7 , z prawej 7BA. Po dwóch pasach partner kontruje:

W	N	E	S
	1	4	4
7	7BA	pas	pas
ktr.	pas…

W co wistujemy?

Rozwiązania