SAYC PO POLSKU 1/9

WSTĘP

Standard American, jak sama nazwa wskazuje, to system, który próbuje połączyć nawyki licytacyjne przeciętnych amerykańskich brydżystów. Przez wiele lat taką rolę spełniał system bazujący na opracowaniach Gorena. Pod koniec lat osiemdziesiątych ACBL – amerykańska federacja brydżowa – próbowała wprowadzić turnieje, w których byłyby dozwolone tylko najprostsze systemy licytacyjne, a w zasadzie jeden system, którego ramy zostały określone przez ACBL w karcie konwencyjnej, zwanej „Yellow Card” – stąd pełna nazwa systemu: Standard American Yellow Card (w skrócie SAYC). System ten został opublikowany w 1988 roku. Idea takich turniejów nie przyjęła się, natomiast system pozostał.

Jest to system bazujący na ustaleniach, bardzo bliskich intuicyjnemu, naturalnemu pojmowaniu licytacji. Może określenie „intuicyjnemu” jest przesadą, raczej należałoby powiedzieć „pierwotnemu”, opartemu na podstawowych zasadach licytacji, wywodzących się wprost z naturalnych koncepcji Culbertsona, czy Gorena, wzbogaconemu o najważniejsze, ale proste, elementy dorobku teoretycznego lat późniejszych, aż do współczesności.

Taki powszechnie przyjęty standard licytacyjny stał się szczególnie przydatny po szerokim spopularyzowaniu gry w brydża na serwerach internetowych, początkowo były to OK Bridge, e-bridge czy Microsoft Gaming Zone, a w chwili obecnej jest to głównie Bridge Base Online. Aby rozpocząć grę w sieci, para często przypadkowo skojarzonych partnerów musi być w stanie błyskawicznie uzgodnić system. SAYC ze względu na swój naturalny, uniwersalny charakter oraz prostotę stał się standardem międzynarodowym, zwłaszcza sieciowym. System może służyć nie tylko jako kompletny zestaw ustaleń dla utworzonych ad hoc par, ale także jako baza rozbudowanego systemu dla stałych par – można go uzupełniać o wiele konwencji i ustaleń, powszechnie znanych, a także zaczerpniętych z innych systemów.

W książce, podobnie, jak w amerykańskich opracowaniach o SAYCu, znalazły się opisy wielu konwencji, które stanowią opcjonalną część systemu – można je stosować po uprzednim uzgodnieniu. Niektóre z nich są w Polsce dobrze znane, niektóre mniej.

Trudno uchwycić szczegółowo obraz systemu na dzisiaj. Ten opis oparty jest na najbardziej aktualnych, oficjalnych materiałach ACBL. Są one datowane na rok 2006. Drugim źródłem są, w miarę aktualne podręczniki do nauki SAYCa, z lat 2010-2012.

Należy pamiętać, że tak naprawdę są to jedynie ramy systemu, w dodatku na poziomie popularnym, i nie ma w nim wielu ułatwiających życie gadżetów, raczej bazuje on na starych zasadach licytacji naturalnej i zdrowym rozsądku. Szukającym większej precyzji i lubiącym grę „w system” polecam systemy na zbliżonej bazie, ale bogatsze w ustalenia i ewoluujące z duchem czasu – Standard American i 2/1, a także The Bridge World Standard.

Przy omawianiu SAYCa, starałem się uwydatnić różnice, jakie występują pomiędzy dominującym w Polsce stylem licytacji a tym systemem, tak, aby polski Czytelnik, „przesiadając się” na SAYCa, miał większe szanse przestawić się na te, w wielu miejscach całkowicie odmienne, metody licytacji.

OTWARCIA

SAYC jest systemem bazującym na otwarciach w starszy kolor z koloru co najmniej pięciokartowego, aczkolwiek na trzeciej ręce dopuszcza się „na własną odpowiedzialność” otwarcia z czwórek. W kolory młodsze otwiera się z koloru dłuższego, a przy równych zasady są nieco złożone. Oto reguły wyboru otwarcia:

1. W starsze kolory otwiera się z piątek.

2. Z układami dwukolorowymi, z kolorami nierównej długości, np. 5-4 lub 6-5, otwiera się w kolor dłuższy.

3. Przy układach 5-5 lub 6-6 otwiera się z koloru wyższego.

4. Dopuszcza się otwarcia w bez atu z kolorem pięciokartowym, zarówno młodszym, jak i starszym.

5. 1BA oznacza siłę 15-17 PC, 2BA – 20-21 PC, 3BA – 25-27 PC (3BA Gambling nie jest integralną, „domyślną” częścią systemu). Z siłą 18-19 PC i ręką zrównowa-żoną otwieramy 1 w kolor, a z 22-24 PC – 2 .

6. Z układem 4-4 w kolorach młodszych otwiera się 1 .

7. Z układem 3-3 w kolorach młodszych otwiera się 1 .

8. Otwarcie 2 jest sztuczne, silne, forsujące na jedno okrążenie.

9. Otwarcia 2 , 2 , 2 to słabe dwa (5-11 PC, kolor 6-kartowy).

10. Otwarcia wyższe są blokujące.

Oto szczegółowe zestawienie otwarć:

1 – 12-21 PC, 3+ trefle, trójka możliwa tylko w układzie 4333 ze starszą czwórką;
1 – 12-21 PC, 3+ kara, trójka możliwa tylko w układzie 4432 z dwoma starszymi czwórkami;
1 – 12-21 PC, 5+ kierów, na III i IV ręce dopuszczalne jest otwarcie z dobrej czwórki;
1 – 12-21 PC, 5+ pików, na III i IV ręce dopuszczalne jest otwarcie z dobrej czwórki;
1BA – 15-17 PC, układ zrównoważony;

2 – sztuczne, silne, forsujące do dogranej z wyjątkiem dwóch sekwencji: 2 – 2 – 2BA oraz powtórzenia starszego koloru przez otwierającego po negatywnej odpowiedzi 2 ;
2 – blokujące, 6-11 PC, 6+ kar;
2 – blokujące, 6-11 PC, 6+ kierów;
2 – blokujące, 6-11 PC, 6+ pików;
2BA – 20-21 PC, układ zrównoważony;

3BA – 25-27 PC, układ zrównoważony;
Otwarcia w kolor na wysokości 3 i 4 – blokujące, do 11 PC, kolor 7+, w niekorzystnych na bez dwóch, w równych na bez trzech, w korzystnych na bez czterech.

Proponuję przećwiczenie wyboru otwarcia na przykładach.

Co otwieramy na pierwszej ręce z każdą z poniższych rąk? Odpowiedzi poniżej.

1) K1092 A76 AD6 532

2) A76 K1092 532 AD6

3) D32 W1032 KD2 KD2

4) A765 KD102 532 A2

5) A765 KD102 32 A32

6) K987 2 KD102 KD102

7) K987 2 D1032 AK32

8) 2 DW2 AK32 DW987

9) KD109 A43 2 AKDW2

10) ADW10 KD2 – KDW432

11) AW102 KD2 – AKD1092

12) KD109 – AK32 AKDW2

13) KD1092 43 3 AK1032

14) DW1092 43 3 AD1032

15) 2 AD1032 AD10432 2

16) 2 AKW32 A107654 2

17) 2 AKDW2 D98765 2

18) W9876 AK543 K2 4

19) AD65 KD102 K2 D32

20) K65 AD DW765 KW2

21) K8654 AD2 DW4 K102

22) KD4 AD ADW DW765

23) AK3 32 AKW KD1092

24) A102 AD1043 KD5 AW

25) AD2 AW93 KD5 ADW

26) AD AW3 KD985 ADW

27) AW2 AD1085 AW2 AD

28) AD2 AKW3 KD5 ADW

29) AK2 AKW3 AD5 ADW

30) AD2 AK1086 AD2 AD

31) ADW5 KD102 K2 A32

32) AKW5 AD102 A2 D102

33) DW6543 32 K102 32

34) DW10987 32 DW102 2

35) AKW987 43 3 10876

36) AKW987 A3 3 10876

37) AKW987 K3 3 10876

38) AKW987 A2 KD2 A2

39) AKW987 AK KD2 A2

40) AKD102 AK1092 A2 2

41) AKD102 A2 AK1092 2

42) AKW92 654 K32 32

43) AKW9 654 K932 32

44) 32 K32 DW10543 32

45) 32 AK2 DW105432 3

46) 32 2 432 AKDW543

47) 32 2 ADW6543 432

48) 32 K2 DW87654 32

49) 32 – DW108543 KW102

50) 32 – KDW98765 DW2

51) 32 A2 DW87654 32

52) KDW10932 432 32 2

53) KD109543 2 W1032 2

54) ADW10932 43 432 2

55) ADW10432 K3 432 2

56) DW109432 2 DW102 2

Odpowiedzi:

1) K1092 A76 AD6 532

1 – bez starszej piątki, z układem zrównoważonym, w sile nienadającej się do otwarć w bez atu, otwieramy w kolor młodszy; przy dwóch trójkach – 1 ; na pewno będą tacy, którzy elastyczność systemu kreatywnie naciągną, otwierając tutaj z faktycznie lepszego młodszego 1 ;

2) A76 K1092 532 AD6

1 ­– uzasadnienie jak w problemie 1); tutaj z kolei może niektórych kusić 1 , aby skomplikować życie przeciwnikom, np. utrudnić znalezienie wistu karowego na ewentualny kontrakt bezatutowy… Ale to już bardziej kwestia temperamentu, taktyki niż zasad systemowych;

3) D32 W1032 KD2 KD2

1 – jak w problemie pierwszym, z układem zrównoważonym bez starszej piątki, przy dwóch młodszych trójkach, na otwarciu zaczynamy od trefli;

4) A765 KD102 532 A2

1 – taka karta, to jedyny układ, przy którym, pozostając w zgodzie z systemem, otwieramy 1 z kolorem trzykartowym z ręką nie kwalifikującą się pod względem siły do otwarć bezatutowych;

5) A765 KD102 32 A32

1 – przy 13 PC bez starszej piątki, otwieramy w kolor młodszy, tutaj po prostu w dłuższy;

6. K987 2 KD102 KD102

1 – bez starszej piątki, z ręką nie kwalifikującą się do otwarcia 1BA bądź 2BA, przy dwóch młodszych czwórkach otwieramy 1 ;

7) K987 2 D1032 AK32

1 – jak w problemie poprzednim, tutaj zasada „lepszy młodszy” nie ma zastosowania – przy dwóch młodszych czwórkach zawsze otwieramy 1 , bez względu na jakość naszych czwórek;

8) 2 DW2 AK32 DW987

1 – z układem 5-4 otwieramy zawsze w kolor dłuższy;

9) KD109 A43 2 AKDW2

1 – z układem 5-4 zawsze otwieramy w kolor dłuższy. Karta, mimo, że bardzo ładna, jest za słaba na otwarcie forsujące do dogranej (2 );

10) ADW10 KD2 – KDW432

1 – karta także nieco zbyt słaba na otwarcie 2 – jeżeli ma nam wychodzić końcówka, partner choćby z jednym asem podtrzyma licytację, a jeżeli ma jedynie długość pikową „na plaży” i spasuje po 1 , to zwykle wznowią przeciwnicy, którzy będą mieli sporo figur i długości w kolorach czerwonych; 1 – bo przecież z układem 5-4 otwieramy w kolor dłuższy, a na 1 musiałaby być piątka;

11) AW102 KD2 – AKD1092

1 – do „Acola” (otwarcia 2 ) brakuje ciut, ciut… ale nadal jest to za mało – jeżeli u partnera dostaniemy „plażę”, to nawet przy czterech pikach bądź pięciu kierach do wygrania końcówki będzie musiało udać się sporo; dalsze uzasadnienie – jak w problemie poprzednim;

12) KD109 – AK32 AKDW2

2 – ta karta na pewno wystarcza do przesądzenia końcówki; znalezienie u partnera, nawet przy samych blotkach, czterech kart w pikach bądź karach czyni wygranie końcówki w tym kolorze bardzo prawdopodobnym, a jak będzie miał coś więcej to…

13) KD1092 43 3 AK1032

1 ­– z siłą nadającą się na otwarcie na wysokości jednego i z dwoma kolorami pięciokartowymi zawsze zaczynamy od koloru wyższej piątki;

14) DW1092 43 3 AD1032

1 – do sakramentalnych 12 PC brakuje jednego „oczka”, ale układ 5-5 i doskonała lokalizacja, dobre kolory, na pewno ten niedostatek rekompensują; wybór koloru otwarcia – jak w problemie poprzednim, jakość kolorów nie ma na to wpływu;

15) 2 AD1032 AD10432 2

1 – z siłą nadającą się na otwarcie na wysokości jednego, przy dwóch kolorach nierównej długości otwieramy zwykle z koloru dłuższego; należy zwrócić tutaj uwagę na różnice pomiędzy popularnym w Polsce stylem licytacji, gdzie z układem starsza piątka – młodsza szóstka zwykle otwieramy w kolor starszy;

16) 2 AKW32 A107654 2

1 – podobnie jak w problemie poprzednim, taka dysproporcja w sile kolorów nie skłania jeszcze do odstępstwa;

17) 2 AKDW2 D98765 2

1 – tutaj różnica jakości kolorów jest taka, że tylko najwięksi puryści otworzą w kolor dłuższy; taka strategia jak w tym rozdaniu jest zalecana zwłaszcza z kierami, gdyż, w razie skoku przeciwnika pikami, zgłoszenie kierów byłoby bardzo niewygodne; z układem 5 pików – 6 kar szansa na zablokowanie pików jest niewielka i wtedy można bardziej upierać się przy otwieraniu w kolor dłuższy;

18) W9876 AK543 K2 4

1 – do teoretycznych 12 PC brakuje jednego „oczka”, ale układ 5-5 i jakość honorów na pewno ten niedostatek rekompensują; wartości karcie dodaje też fakt, że oba nasze longery są w kolorach starszych; przy dwóch piątkach otwieramy w kolor wyższej;

19) AD65 KD102 K2 D32

1BA – układ zrównoważony, 16 PC… Najbardziej klasyczna karta na takie otwarcie; tutaj mamy zatrzymania we wszystkich kolorach, ale z ograniczeń takich, jak „brak pustego dubletona” zrezygnowano gdzieś ze 30 lat temu;

20) K65 AD DW765 KW2

1BA – młodsza piątka nie jest żadną przeszkodą, aby z układem zrównoważonym otworzyć 1BA;

21) K8654 AD2 DW4 K102

1BA – ani młodsza piątka nie jest przeszkodą, ani starsza… SAYC dopuszcza otwarcia w bez atu ze starszą piątką, z rękami ukierunkowanymi do gry w bez atu;

22) KD4 AD ADW DW765

2BA – 21 PC, układ zrównoważony; piątka trefli nie przeszkadza, co więcej, podnosi wartość ręki – na pewno znajdą się tacy, którzy uznają, że tę kartę powinno się zakwalifikować jako 22 PC; moim zdaniem do tego brakuje czegoś w rodzaju dziesiątki trefl;

23) AK3 32 AKW KD1092

2BA – 20 PC w układzie zrównoważonym; młodsza piątka, jak już było chwilę wcześniej, nie stanowi przeszkody, ani pusty dubleton;

24) A102 AD1043 KD5 AW

2BA – podobnie jak przy 1BA, na otwarcie 2BA także dopuszcza się starszy kolor pięciokartowy w układzie 5332; ze starszą piątką lepiej nie otwierać 2BA z pustym dubletonem;

25) AD2 AW93 KD5 ADW

2 – 23 PC to zbyt dużo na otwarcie 2BA; otwieramy 2 , a potem licytujemy 2BA, które po negacie 2 obiecuje 23-24 PC i jest nie forsujące;

26) AD AW3 KD985 ADW

2 ­– podobnie tutaj – co prawda 23 PC z niezłym pięciokartem, ale jeżeli nie zastaniemy u partnera nic, to najprawdopodobniej na 3BA będziemy musieli leżeć; otwieramy 2 , a potem licytujemy 2BA, na które partner może spasować;

27) AW2 AD1085 AW2 AD

2 – tak samo, jak w problemie poprzednim, po negacie pewnie zalicytujemy 2BA – 22-23 PC w układzie zrównoważonym, starsza piątka nie stanowi przeszkody;

28) AD2 AKW3 KD5 ADW

3BA – oznacza to 25-27 PC w układzie zrównoważonym, a my mamy 26 – dokładnie w środku tego przedziału, no i układ absolutnie bezatutowy;

29) AK2 AKW3 AD5 ADW

2 – tu mamy jeszcze większą „bombę” niż poprzednio – 28 PC – otwieramy 2 , a potem po ewentualnym negacie 2 licytujemy 3BA, pokazując od 28 PC; po odpowiedzi pozytywnej licytujemy powoli – 2BA – licytacja nie może zgasnąć, a mamy szanse dowiedzieć się tyle o karcie partnera, aby tego szlema wylicytować z premedytacją, a nie „wgolić”;

30) AD2 AK1086 AD2 AD

2 – w odróżnieniu od problemu 27, z tym raczej należy otworzyć 2 i potem sprzedać pewnie kolor kierowy. Tutaj do końcówki trzeba bardzo niewiele, trójka kierów z dublem w kolorze jednej z naszych trójek już czyni ją grywalną, ale w kiery będzie pewnie łatwiej wziąć 10 lew niż 9 w bez atu, zresztą przy dublu kier u partnera zagramy pewnie w bez atu, a nie w kolor;

31) ADW5 KD102 K2 A32

1 – 19 PC to za mało na 2BA, a za dużo na 1BA; otwieramy w lepszy młodszy, a w następnym okrążeniu skaczemy w bez atu (wskazuje to 18-19 PC w układzie zrównoważonym); po odpowiedzi kolorem starszym uzgadniamy go z przeskokiem;

32) AKW5 AD102 A2 D102

2BA – wskazuje siłę 20-21 PC i układ zrównoważony, partner zawsze ma szanse sprawdzić ewentualny starszy kolor 4-4;

33) DW6543 32 K102 32

2 – to ręka minimalna na taki blok (6-10 PC), dla purystów także w pikach przydałaby się jeszcze jakaś wysoka blotka – dziesiątka, w najgorszym razie dziewiątka;

34) DW10987 32 DW102 2

2 – tutaj także 6 PC, ale chyba nikt nie będzie się wzbraniał przed otwarciem – w końcu można się tu dopatrzyć prawie 6 lew; co więksi agresorzy przed partią, a już bardzo często w korzystnych, otworzą tutaj pewnie i 3 ;

35) AKW987 43 3 10876

2 – to klasyczne „słabe dwa”, z kartą o sile koło 8-9 PC, mając do wyboru otwarcie blokujące na wysokości dwóch bądź trzech (w korzystnych można tu rozważać 3 ), należy otwierać na wysokości dwóch, gdyż w zasadzie obiecuje to kartę z wartościami honorowymi, a nie tylko z lewami wygrywającymi i dojście do końcówki może być łatwiejsze;

36) AKW987 A3 3 10876

1 – 12 PC, 6 pików, cóż innego?

37) AKW987 K3 3 10876

1 – takie 11 PC to na pewno otwarcie na wysokości jednego, a nie „słabe dwa”;

38) AKW987 A2 KD2 A2

2 – otwarcie z tak dobrą ręką 1 byłoby ryzykowne – partner z, powiedzmy, królem trefl i dublem pik spasuje i nie dogramy opłacalnej końcówki; z tego typu kartą otwieramy w SAYCu 2 , po ewentualnym negacie 2 licytujemy 2 i potem powtarzamy kolor, co jest sekwencją nie forsującą – partner, nie mając żadnej wartościowej dla nas karty, może spasować;

39) AKW987 AK KD2 A2

2 – tutaj mamy pełnowartościowy forsing do dogranej; należy pamiętać tylko, że po ewentualnym negacie partnera, gdy zgłosimy piki, w następnym okrążeniu trzeba zalicytować coś innego niż nie forsujące 3 ;

40) AKD102 AK1092 A2 2

2 ­– tutaj także otwarcie 1 byłoby przesadą – już cztery blotki kier i koniec karty, nie za dużo kar, przy odrobinie szczęścia, starczą do 12 lew, a do końcówki wystarczą już nawet dubletony w obu kolorach starszych;

41) AKD102 A2 AK1092 2

1 ­– tu jednak do końcówki trzeba sporo więcej – bo w kara trzeba wziąć aż 11 lew; tak, że przesądzenie końcówki byłoby przesadą; ta ręka to dobra ilustracja zasady, że po otwarciach 1 i 1 „do Acola” z fitem należy podtrzymywać licytację już z „cieniem” karty;

42) AKW92 654 K32 32

1 ­– co prawda 11 PC, ale bardzo dobry kolor i świetne honory – na pewno warte są więcej niż niejedne 12 PC;

43) AKW9 654 K932 32

1 – z takimi 11 PC można w XXI wieku otworzyć nawet bez koloru pięciokartowego; na trzeciej ręce SAYC dopuszcza z taką kartą otwarcie 1 , które ma walor nie tylko wistowy, ale też bardziej utrudnia przeciwnikom interwencję, niż 1 ;

44) 32 K32 DW10543 32

2 – „słabe dwa” – tak, nawet 2 ma takie właśnie, naturalne znaczenie – poszerza to bardzo możliwości blokowania z kolorem karowym;

45) 32 AK2 DW105432 3

1 – tylko 10 PC, ale dwie lewy defensywne, dobry kolor… Karta zdecydowanie za dobra na blok; ponadto mamy wygodną licytację po każdej akcji partnera – powtarzamy kara do upadłego; jeżeli spasowalibyśmy, trudno będzie potem przekonać partnera, że mamy aż tak wygrywną kartę;

46) 32 2 432 AKDW543

1 przed partią, 3 po partii – że za silna karta? Jeżeli nie gra się otwarciem 3BA Gambling, to alternatywą jest 1 ; tak pewnie trzeba otworzyć przed partią – wtedy po otwarciu 3 partner nigdy nie będzie się spodziewał siedmiu „bieżących” lew;

47) 32 2 ADW6543 432

3 – w każdych założeniach, co prawda przed partią jest to karta nieco nadwyżkowa, ale otwarcie 4 przekracza 3BA, które z tą kartą często będzie najwłaściwszą końcówką;

48) 32 K2 DW87654 32

2 po partii, przed partią 3 – król kier, dający szanse na dojście rekompensuje „chudość” koloru karowego;

49) 32 – DW108543 KW102

4 przed partią, po partii 3 – z tak układową kartą oraz karami bez asa i króla 3BA rzadko będzie kontraktem marzeń, a tylko dwie karty w starszych kolorach mocno skłaniają do otwarcia tak wysoko, jak tylko pozwala rozsądek;

50) 32 – KDW98765 DW2

5 przed partią, po partii 4 … Można rozważać 3 – jakość koloru pozwala myśleć o 3BA przy asie u partnera, ale ponownie tylko 2 karty w starszych kolorach każą myśleć o utrudnieniu życia przeciwnikom;

51) 32 A2 DW87654 32

2 po partii, przed partią 3 – podobnie, jak w problemie 48 – as kier nieco rekompensuje brak figur karowych, dając szanse na dojście po wyrobieniu koloru;

52) KDW10932 432 32 2

2 w niekorzystnych, w korzystnych 4 , w równych 3 – wynika to z opisanej na wstępie zasady 2–3–4, stosowanej przy wyborze wysokości otwarć blokujących; pomimo, że osobiście nie jestem zwolennikiem otwierania „słabe dwa” z kolorem siedmiokartowym, SAYC sprawę lew wygrywających traktuje dość rygorystycznie i na otwarcie 3 w założeniach niekorzystnych wypada mieć coś jeszcze, moim zdaniem gdyby w karach było coś w rodzaju W109 to już by wystarczyło;

53) KD109543 2 W1032 2

4 w korzystnych, w pozostałych 3 – tutaj możemy liczyć na 6,5 lewy… dlatego nawet w niekorzystnych można lekko naciągnąć na otwarcie 3 ;

54) ADW10932 43 432 2

2 w niekorzystnych, w korzystnych 4 , w równych 3 – uzasadnienie takie same, jak w problemie 52;

55) ADW10432 K3 432 2

1 – ta karta jest za silna na otwarcie blokujące, pomimo tylko 10 PC otwieramy 1 a potem powtarzamy piki w nieskończoność; to posiadanie wygodnych rebidów jest istotną przesłanką przy wyborze otwarcia;

56) DW109432 2 DW102 2

4 przed partią, po partii 3 ; na pewno będą też zwolennicy otwarcia 4 nawet w obie po, ale jednak te 7 lew nie jest takie pewne, poza tym po popartyjnym otwarciu 4 , partner często będzie się spodziewał nieco lepszego głównego koloru.